Türk basını ve sosyal medya Kılıçdaroğlu’nun dün yaptığı ve Erdoğan’ın ailesi ve aileye yakın isimlerin Man Adası’nda kurulu Bellway Limited şirketine milyonlar aktardığı iddialarıyla çalkalanıyor.
Bir anda herkesin adını duyduğu bu şirket aslında ucu 25 milyon dolarlık petrol tankeri Agdash’a, Erdoğan’ın çocukluk arkadaşı Sıtkı Ayan’a ve Azeri-Türk iş adamı Mübariz Mansimov’a çıkan bir offshore ağının parçası.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, elinde Erdoğan ailesinin 2011 yılında offshore bir şirkete yapılan en az 15 milyon dolarlık para transferini gösteren banka belgeleri olduğunu iddia etti.
Kılıçdaroğlu meclis grup toplantısı sırasında dün yaptığı açıklamada Erdoğan ailesini İrlanda Denizi’nde bulunan ve vergi cenneti olarak bilinen Man Adası’nda kurulu Bellway Limited adlı şirkete para aktarmakla suçladı.
Verdiği demeçte Kılıçdaroğlu, Erdoğan aile üyeleri ve yakınlarından 2011 sonu ve 2012 başında şirket hesabına gönderilen, toplamı 15 milyon doları bulan on ayrı para transferi saydı.
Muhalefet lideri Kemal Kılıçdaroğlu. Kaynak: TBMM
CHP’nin iddialarına göre; Tayyip Erdoğan’ın kardeşi Mustafa Erdoğan, oğlu Ahmet Burak Erdoğan ve eniştesi Ziya İlgen toplamda 3.75’er milyon doları offshore’a aktarmış.
Diğer ödemeler ise Burak Erdoğan’ın kayınpederi Osman Ketenci (2.25 milyon dolar) ve Erdoğan’ın eski kalem müdürü Mustafa Gündoğan’dan gelmiş.
Kılıçdaroğlu’nun konuşması sırasında kameralara gösterdiği belgelerin doğruluğu henüz kanıtlanmadı. CHP, belgeleri an itibarıyla gazetecilerle paylaşmış değil.
CHP’nin beyanına dayanan ve kimin ne kadar transfer ettiğini gösteren tablo. Kaynak: The Black Sea
Ancak şirket kayıtlarına bakılarak şu söylenebilir; Bellway Limited, Erdoğan ailesinin ilişkide olduğu tek offshore şirket değil. Ailenin toplamda bilinen üç offshore şirketi bulunmakta.
Bu üç şirketin varlığı ilk kez Mayıs ayında The Black Sea’nin Malta Files (Malta Dosyaları) haberleriyle ortaya çıkmıştı.
Malta Files, aralarında The Black Sea’nin de bulunduğu ve Der Spiegel, Le Soir, Mediapart, NRC, El Mundo, Dagens Nyheter, Expresso, L’Espresso, Falter ve Politiken gibi medya kuruluşlarının kurduğu European Investigative Collaborations (EIC) gazetecilik ağının bir projesiydi.
The Black Sea’nin yayınladığı Malta Files aynı zamanda, Başbakan Yıldırım’ın ailesinin 140 milyon avroya varan offshore servetini de açıklamıştı. Diğer bir haber ise, Berat Albayrak CEO’yken Çalık Holding’in nasıl vergi kaçırmak için Malta ve İsveç’i içeren bir sistem kurduğunu ancak Albayrak bakan atanınca sisteme gerek kalmadığını ve Albayrak’ın Çalık’tan gelen direktifle nasıl Vergi Barışı kanununu meclisten geçirdiğiyle ilgiliydi.
Malta Files’da Erdoğanlar’ın offshore şirketleriyle ilgili ne vardı?
2008 yılından beri Erdoğan ailesi, Malta’dan Türkiye’ye oradan Man Adası’na uzanan bir şirketler ağını idare ediyor. Bu şirketler Malta’da kurulu Pal Shipping Trader One Limited, Man Adası’nda kurulu Bumerz Limited ve yine aynı yerde kurulu Bellway Limited.
Bu şirketler, karmaşık bir ağ üzerinden 25 milyon dolarlık Agdash adlı bir petrol tankerinin sahibi.
Şirketlerin arasındaki ilişki ise şöyle: Agdash gemisinin sahibi Malta’daki Pal Shipping. Pal Shipping’in sahibi ise Man Adası’ndaki şirket Bumerz Limited. Bumerz Limited’in sahibi ise İstanbul’da kurulu Bumerz Denizcilik. İstanbul’daki bu şirketin sahibi ise Bellway Limited. Yani tüm şirketlerin sonu Bellway’e çıkıyor.
Peki Erdoğan ailesi 25 milyon dolarlık tanker Agdash’ın parasını nasıl ödedi? Cevap basit: ödemediler.
The Black Sea ve EIC’ın eriştiği Malta ve Man Adası şirket kayıtlarına göre Agdash’ın parası aileye yakın iki iş adamı tarafından ödenmiş.
Bu iş adamlarından biri dün Kılıçdaroğlu’nun konuşmasında da bahsettiği ve Erdoğan’ın çocukluk arkadaşı Sıtkı Ayan. Ayan, şirketi Som Petrol üzerinden gemi için 7 milyon dolar göndermiş.
Geri kalan 18 milyon dolar ise adı kirli işlere karışan Letonya bankası Parex’ten. Man Adası’nın ticaret sicil kayıtlarında bulunan kamuya açık belgelere göre Bumerz Limited, Parex bankasından 2008 yılında bu krediyi aldı. Banka kredisi belgeleri Ziya İlgen tarafından imzalanmıştı.
Ancak banka kredisinin geri ödemesini Erdoğanlar yapmadı. Onun yerine, gemiyi Palmali Grup’un sahibi Azeri-Türk iş adamı Mübariz Mansimov’a (Mübariz Gurbanoğlu olarak da biliniyor) kiraladılar. Mansimov, Erdoğan ailesinden gemiyi yedi yıllığına kiralayıp krediyi onlar adına geri ödedi. Agdash'ın satıldığı gün Erdoğan ailesinin şirketi Bumerz ile Mansimov'un Karayipler'de kurulu şirketlerinden biri arasında imzalanan sözleşmeye göre Mansimov, “Bumerz Limited’e direkt olarak ya da Pal Shipping Trader One Co Ltd’den [gemiyi] kiralayarak Parex Bank’a [kredinin] tüm taksitlerini ödemeyi” taahhüt etti.
Yani Mansimov, halihazırda 2007 yılında kendi sipariş ettiği gemiyi Erdoğan ailesinin şirketine devredip bir de üstüne geminin inşaat masrafını ödemek için alınan krediyi aynı gemiyi kiralayarak yedi sene içinde kendi cebinden ödemiş oldu. Kredilerin geri ödemesi bittiğinde geminin sahibi hâlâ Erdoğanlar’ın şirketi Bumerz olarak kaldı.
Mansimov ayrıca Erdoğan ailesine ait beş gemiyi Palmali üzerinden kiralamasıyla da tanınıyor. Malta Files projesi kapsamında, bu gemilerin geçen yıl Azeri devleti petrol şirketi SOCAR’a satıldığını da yazmıştık.
Mansimov’un neden Agdash’ın parasını ödediği belli değil. Mayıs ayında haberi hazırlarken sorduğumuz sorulara yanıt vermemişti.
Ayanlar ve CHP
Kasım 2011’de, Erdoğan ailesinin Türkiye’de bulunan şirketi Bumerz Denizcilik’in hisseleri, Ağustos ayında Sıtkı Ayan tarafından kurulan Bellway Limited’e devredildi.
Kılıçdaroğlu’nun iddialarına göre, para transferleri bu hisse devrini takip eden haftalar içerisinde yapılmış.
Bellway’in kağıt üzerinde direktörü önce Sıtkı Ayan sonra da Kasım Öztaş olarak görünse de şirketin asıl hisse sahiplerinin bilinmesi mümkün değil. Man Adası’nın gizlilik sistemi şirketlerin asıl sahiplerini öğrenmeyi engelliyor. Adaya vergi cenneti denmesinin nedenlerinden biri de bu.
Pal Shipping, Bumerz Limited, Bumerz Denizcilik ve Bellway şirket kayıtlarına bugün bakıldığında, Sıtkı Ayan’ın oğlu Bahaddin Ayan ve çalışanı Kasım Öztaş’ın isimlerini görmek mümkün.
Ancak Malta’daki offshore servis sağlayıcısı şirkete gönderilen ve sicil kayıtlarına geçen belgeler Ziya İlgen’in, gemi Agdash ve dolayısıyla bu offshore şirket ağının gerçek sahibi olduğunu gösteriyor.
Şirkete mi şirketten mi?
Kılıçdaroğlu’nun gururla basına anlattığı dokümanlar henüz gazetecilerle paylaşılmadığı için, iddia edilen bu para transferlerinin Agdash’la bir ilgisi olup olmadığı bilinmiyor.
Sosyal medyada paylaşılan ve CHP’nin grup toplantısı sırasında Kılıçdaroğlu’nun gösterdiği belgelerin uzaktan çekilen fotoğraflarına bakıldığında ise görünen tek bir SWIFT mesajı paranın iddia edilenin ters yönüne doğru gittiğini gösteriyor; yani Erdoğan ailesi ve yakınlarına Bellway Limited’in banka hesabından para aktarıldığını. Bu durum da halihazırda iddia edilenler kadar vahim. Ancak tüm belgeler kamuoyuna açıklanmadan CHP’nin iddia ettikleri hakkında kesin bir yargıya varmak da adil olmayacaktır.
Yine de her halükarda, Erdoğan ailesinin gizli kapaklı ve gerçek sahipleri gizlenen offshore şirketleri kullanarak banka işlemleri yapmasının ve milyonlar alması ya da vermesinin normal şartlarda resmi soruşturmalara sebep olması gereken büyüklükte bir skandal olduğu açık.
Bu haber hakkında daha fazla bilgiye sahipseniz, bize yazın: [email protected]
(pgp: 0x8234F8D4A624D9F4)