Ahmet Bulut’un transferlerdeki gizli rolü ve 5.5 milyon avroluk offshore macerası

Menajer Bulut, 2010-2011 yıllarında Beşiktaş’ın Mendes’le yaptığı anlaşmaların kilit ismiydi. Bu anlaşmalardan ve birçok başka transferden kazandığı paralar ise vergi cennetlerindeki hesaplarına gitti.

By Zeynep Şentek, Craig Shaw
10 November 2018

Dünyanın en tanınan futbol menajeri Jorge Mendes’in, Bulut’u Türkiye’deki partneri olarak seçmesi tesadüf değil. Ahmet Bulut, medyada çok yer almıyor ama Emre Belözoğlu, Demba Ba ve Arda Turan gibi isimleri temsil etmesiyle camiada iyi biliniyor. The Black Sea dün, Bulut-Mendes ikilisinin 2010 yılından beri Türkiye’deki transferlerde beraber çalıştıklarını yazmıştı.

Football Leaks’ten çıkan onlarca belge, e-posta, fatura ve sözleşme Bulut’un 2010-2011 yıllarında Beşiktaş’a transfer edilen yedi oyuncu ve bir teknik adamın pazarlık görüşmeleri sırasında aktif rol oynadığını ortaya çıkarıyor. Bulut, transferlerin beşi için aldığı komisyonu Mendes’le paylaşmış.

Ahmet Bulut hem Mendes’le beraber yaptığı transfer anlaşmalarından, hem de aracılık yaptığı bazı diğer transferlerden kazandığı paraları iki ayrı offshore hesabına göndermiş. Bulut’un kurduğu finansal ağın ayrıntıları, Alman Der Spiegel’e sızdırılan ve The Black Sea’nin de parçası olduğu European Investigative Collaborations (EIC) konsorsiyumuyla paylaşılan yeni belgelerle ortaya çıkıyor.

Bu yeni belgeler arasında Bulut’un 2010-2016 yılları arasında iki ayrı banka hesabına 5.5 milyon avrodan (34 milyon TL) fazla para gönderdiğini kanıtlayan faturalar, banka dökümleri ve sözleşmeler bulunuyor. Banka hesaplarından biri İsviçre’de ve menajerin Liechtenstein’da kurduğu şirkete ait. Diğer hesap ise Dubai’de bulunuyor. Liechtenstein, İsviçre ve Birleşik Arap Emirlikleri yatırımcılara üst düzey gizlilik ve düşük vergi oranı sundukları için offshore finans bölgeleri olarak bilinen üç ülke.

Aralık 2016’da yayınladığımız Football Leaks haberlerinde, Bulut’un menfaat çatışması barındıran anlaşmalardan kazandığı toplam 2 milyon avroyu Dubai’deki vergiden muaf serbest bölgelerden birinde kurduğu Foot & Ball Sport International FZE adlı şirketin Mashreq Bank’taki hesabına gönderdiğini yazmıştık. Bu meblağın da bir kısmı Mendes’le beraber yaptığı transferlerden gelmişti.

Bulut’un gizli rolü

Sızdırılan yeni belgeler menajerin offshore hesaplarına gönderdiği 3.5 milyon avroyu daha ortaya çıkardı. Bunun 3 milyonu Liechtenstein’da kurduğu Cloud International Management Establishment adlı şirketinin Zürih’teki banka hesabına, geri kalan 500 bin avro ise Foot & Ball Sport International FZE şirketinin Mashreq Bank hesabına gönderilmiş. “Cloud” kelimesi İngilizce’de “bulut” anlamına geliyor.

Bulut resmi olarak Türkiye Futbol Federasyonu’na menajer olarak kayıtlı, bu sebeple futbolcu transferlerini İstanbul’daki Futbol Enternasyonal şirketi üzerinden yapması ve kazandığı geliri beyan edip Türkiye’de vergi ödemesi gerekiyor. Offshore şirketler kurmak yasalara aykırı değil ancak Bulut’un Zürih ve Dubai’deki hesaplarının varlığı Türk yetkililerin ulaşamayacağı bir kişisel finans sistemi kurduğu şüphesini doğuruyor. Eğer Bulut bu kazancını Türkiye’de beyan etmediyse, 1.2 ve 1.9 milyon avroluk (7.5 - 11.5 milyon Türk lirası) bir vergi sorumluluğundan da kaçmış demek oluyor.

Bulut’a gelen paranın büyük çoğunluğu, ünlü menajer Jorge Mendes’le 2010 ve 2011 yıllarında Beşiktaş’a yaptıkları transferlerdeki katkısının karşılığı olarak Mendes’in Dublin’de kurulu Gestifute adlı şirketinden aktarılmış. Bu işlemler, Zürih’e gönderilen 3 milyon avronun tamamını oluşturuyor. Mendes’in Türkiye’deki temsilcisi olan Bulut, 2010-2011 ve 2011-2012 sezonlarında Beşiktaş ve Gestifute arasındaki transfer görüşmelerine aracılık etmişti. Bulut’un bu yardımının parasal karşılığı Beşiktaş’tan değil, doğrudan Mendes’ten geldi.

İki menajer de Bulut’un transferlerdeki rolünü ve aldığı ücreti yetkililere bildirmemiş gibi görünüyor. Bu, FIFA ve TFF kurallarına aykırı bir durum oluşturuyor. FIFA yönetmeliğine göre transferlere dahil olan ve ücret alan tüm aracıların bilgilerinin Transfer Matching System (TMS) adı verilen kayıt sistemine girilmesi gerekiyor. TMS, FIFA tarafından bilhassa uluslararası transferler sırasında yaşanan usulsüzlükleri ortadan kaldırmak ve transferlerin daha şeffaf yapılmasını sağlamak için kuruldu, FIFA’ya bağlı tüm federasyonların bu sistemi kullanması da zorunlu hale getirildi.

İngiliz Loughborough Üniversitesi’nden Spor Hukuku Profesörü Serhat Yılmaz, federasyon kurallarının bu tip durumlar için oldukça açık olduğunu ve “direkt ve dolaylı aktivitelerin” tümünün menajerlik işlemlerine dâhil olduğunu söyledi: “Menajerin lisansı olması gerekiyor ama bu yetmiyor, lisansın ötesinde herhangi bir menajerlik eylemi içindeyse temsil ettiği tarafla temsil sözleşmesi imzalaması gerekiyor.”

Mendes ve Bulut’un bilinen ilk ortak çalışmaları, 2010 yaz aylarında yaptıkları Quaresma transferi. Portekizli oyuncu, Inter Milan’dan Beşiktaş’a gelmişti. The Black Sea tarafından incelenen belgeler ve banka hesap dökümleri, Beşiktaş’ın bu transfer için 17 Haziran 2010’da Gestifute’ye 2 milyon avro gönderdiğini gösteriyor.

Bu tarihten bir hafta sonra ise Bulut, Gestifute’ye 750 bin avroluk bir fatura kesiyor ve paranın Liechtenstein’in Vaduz şehrinde kurulu Cloud International’ın Zürih’te bulunan UBS bankasındaki hesabına gönderilmesini istiyor.

Liechtenstein, yabancı yatırımcılara çok sıkı bilgi gizliliği sağlayan bir vergi cenneti olarak biliniyor. Kendi nüfusundan fazla sayıda kabuk şirket bulunduran bu küçücük Avrupa ülkesi yıllardır dünyanın en zengin kişileri ve şirketleri tarafından vergi kaçırmak ya da mal varlıklarını gizlemek için kullanılıyor.

Cloud International adlı şirket Bulut tarafından 2002 yılında kurulmuş, 2017’nin başında ise kapatma işlemleri başlatılmış. Sicil kayıtları Bulut’u şirketin direktörü olarak gösterirken sızdırılan belgelerde de Bulut kendisini şirketin yetkilisi olarak tanıtıyor.

Transfer Ricardo Quaresma.png

Ahmet Bulut'un offshore şirketi üzerinden Gestifute'ye kestiği fatura. (The Black Sea / Football Leaks belgeleri / eic.network)

“Portekiz rüzgârı” devam ediyor

Quaresma transferini takip eden aylarda Bulut ve Mendes birlikte çalışmaya devam edecek ve bir çok Gestifute oyuncusunu Türkiye’ye getireceklerdi. 2010 yılının sonunda Beşiktaş, Atletico Madrid’ten 900 bin avro karşılığında Simao Sabrosa’yı aldı. Gestifute’ye ödenen miktar ise transfer ücretinden bile fazlaydı: 1 milyon avro. Banka kayıtlarına göre Beşiktaş bu ödemeyi yaptıktan iki hafta sonra, 14 Ocak 2011’de, Gestifute’den Cloud International’a “Simao Sabrosa” referansıyla 455 bin avro gönderildi.

Bulut’un aldığı ücretler gittikçe artmaya devam etti. Simao transferiyle aynı zamanlarda Beşiktaş, Portekizli forvet Hugo Almeida’yı aldı. Transfer anlaşmasının bir parçası olarak zamanın BJK başkanı Yıldırım Demirören, Mendes’e 1.5 milyon avroluk komisyon ödemeyi kabul eden bir sözleşme imzaladı. Gestifute’ye bu ücret yatırıldıktan on gün sonra, 14 Ocak 2011’de, Dublin’deki şirket komisyonun yüzde 50’sini Bulut’un Zürih hesabına “Management Fees - Hugo Almeida” referansıyla gönderdi.

2011 transfer sezonu geldiğinde Mendes’in Beşiktaş ve Demirören üzerindeki etkisi gözle görülür bir hale gelmişti. Kulüp tam bu sıralarda şike soruşturmasıyla ve gittikçe artan borçlarıyla boğuşuyor olmasına rağmen Mendes’in oyuncularını yüksek maaş ve menajer komisyonlarını ödemeyi kabul ederek ardı ardına transfer etmeye devam etti.

Temmuz 2011’de, Portekizli orta saha oyuncusu Manuel Fernandes takıma kiralık olarak geldi. Beşiktaş, bu transfer için Gestifute’ye 1 milyon avro ödemeyi taahhüt etti.

Aynı dönemde, Benfica’dan Sidnei Rechel da Silva ve Manchester United’tan Bebe olarak bilinen Tiago Manuel Dias Correia kiralandı. Sidnei ve Bebe için Gestifute’ye toplamda 750 bin avro ödenecekti.

The Black Sea’nin araştırmasına göre, Mendes’in şirketiyle Beşiktaş arasında yapılan bu anlaşmalar dönemin FIFA ve TFF yönetmeliklerine de aykırı olarak imzalanmış.

Türk basınında “Portekiz çetesi” olarak bilinen ve Mendes’in kulübe yüksek fiyatlarla sattığı oyuncular bir süre sonra Beşiktaş için maddi bir yük haline gelmeye başladı.

Demirören 2012’de başkanlığı bıraktıktan sonra Portekizli oyuncu akını da duruldu. Ancak Demirören’in zamanında ardı ardına imzaladığı sözleşmeler, yeni yönetimi ödenmemiş faturalarla karşı karşıya bıraktı. Bunlardan biri de Fernandes, Sidnei ve Bebe transferleri için ödenmesi gereken toplam 1.75 milyon avroluk menajer komisyonuydu.

Yeni yönetim ilk başta ödeme yapmayı reddetti. Araya Ahmet Bulut ve avukatı Sami Dinç’in de girmesiyle olay çözüme bağlandı ve Beşiktaş borcu kapatmak için 1.5 milyon avro ödemeyi kabul etti.

Transferlerin üzerinden iki sene geçtikten sonra, 16 Nisan 2016’da, Beşiktaş bu meblağı Sami Dinç’in hesabına gönderdi. Dinç parayı ertesi gün Gestifute’ye havale yaptı. Tabii ki Ahmet Bulut ve yardımları unutulmamıştı. Aynı gün Gestifute ve Bulut aralarında bir anlaşma imzaladılar. Buna göre menajere, Beşiktaş’tan kurtarılan borcun yarısından fazlası, 845 bin avro ödenecekti. Para, 16 Mayıs 2013’te Cloud International’a gönderildi.

Beşiktaş, Bulut’un bu transferlerindeki rolünden haberleri olup olmadığıyla ilgili sorularımıza yanıt vermedi.

bulut offshore turkish

Önce Mendes'e, sonra Mendes'ten Bulut'a giden para akışı ve Bulut'un offshore'a gönderdiği diğer meblağlar. (İnfografik: The Black Sea/Nisha Vasudaven)

Offshore’a daha çok para: Pele, Geraldes, Oliveira

Mendes ve oyuncularına finansal olarak en iyi şartları sağlayan Türk kulübünün Beşiktaş olduğu açık. Ancak eldeki belgeler Bulut’un başka kulüplerle de Mendes için aracılık yapıp para kazandığını gösteriyor.

Takma adı Pele olan Victor Hugo Gomes Passos’un transferi bir diğer Bulut-Mendes projesi olarak gösterilebilir. Pele 2010’da FC Porto’dan 680 bin avroya Eskişehirspor’a transfer olmuştu. Gestifute bu transferden 420 bin avro menajerlik ücreti kazandı. Ücretin yarısı yine Bulut’un Cloud International hesabına gönderildi.

Temmuz 2012’de yine bir Portekizli olan Andre Geraldes De Barros, Rio Ave’den İstanbul Büyükşehir Belediye takımına geçti. Banka SWIFT belgesi Rio Ave’nin, Bulut’un Dubai şirketi Foot & Ball Sport International FZE’ye 80 bin avro gönderdiğini gösteriyor. E-posta yazışmalarından anlaşıldığı üzere bu miktar büyük ihtimalle Bulut’un menajerlik ücretinin yalnızca tek bir taksidi. Ancak eldeki verilerde Rio Ave’den Dubai’ye giden para akışıyla ilgili başka bir kayıt bulunmuyor.

Foot & Ball Sport International FZE’nin menajerlik faaliyetleri yürütmek için lisansı bulunmuyor. Şirket, Dubai’nin vergiden muaf serbest bölgelerinden birinde yer alıyor. Bu şirketler oldukça kolay kuruluyor ve yabancı yatırımcılara en üst seviyede gizlilik sağlamalarıyla biliniyor. Yani şirketlerin gerçek sahiplerinin isimleri ve diğer alakalı bilgiler kamuya açık değil.

Futbol finans uzmanı Tuğrul Akşar, bu tip işlemlerden alınan paranın vergi cennetlerindeki şirketlere gitmesi hakkında şöyle dedi: “Eğer bir offshore işlemi yapıldıysa, bu işlemin mutlaka gözden uzakta olması tercih ediliyor demektir. Hem gizlilik sağladığı için, hem de yasal yükümlülüklerden ve vergi yükümlülüklerinden kurtulmak için bu yol tercih edilir. Bunu yaparken aynı zamanda işlem kontrol ve kayıt dışına çıkarılarak, başta para aklama olmak üzere, her türlü spekülatif, manipülatif işleme zemin ve ortam hazırlanmış olur. Bu nedenle, bu tür işlemler hep kuşkuyla karşılanmış olup mahiyetleri açıklanmaya muhtaçtır.”

Mendes-Bulut ikilisinin bir başka transferi 2010’da üç yıllığına İtalyan Genoa takımından Eskişehirspor’a kiralanan Brezilyalı savunma oyuncusu Diego Angelo de Oliveira’ydı. Eskişehirspor 2013’te Oliveira’nın sözleşmesini uzatmaya aracılık etmesi için Mendes’le anlaştı. Banka kayıtlarına göre Mendes’in şirketi bu işten 450 bin avro kazandı. Çok geçmeden Bulut’un Dubai şirketi Foot & Ball’a iki taksit halinde toplam 225 bin avro gönderilecekti.

Beşiktaş’a Talisca

İkilinin beraber kotardığı en yeni transferlerden biri de Talisca olarak bilinen Brezilyalı oyuncu Anderson Souza Conceicao’ydu. 2016’da Beşiktaş, Talisca’yı Benfica’dan iki yıllığına kiraladı. Football Leaks’ten çıkan belgeler, Bulut’un transfer sırasında iki taraftan da komisyon aldığını gösteriyor. Bu tip işlemlere “çift temsil” deniyor ve FIFA kurallarına göre tüm tarafların durumu kabul ettiklerine dair yazılı anlaşması yoksa menfaat çatışması olduğu gerekçesiyle yönetmelik ihlali sayılıyor.

Bu transfer sırasında Bulut, Beşiktaş’tan aldığı 250 bin avronun İstanbul’daki şirketine yatırılmasını istiyor. Öyle görünüyor ki bir Türk kulübünün, Türk bir menajerin offshore hesabına para göndermesinin vergi denetçilerin dikkatini çekebileceği düşünülmüş. Ama tabii Türkiye sınırları dışında yapılan anlaşmalar için ünlü menajerin böyle bir endişesi yok: Benfica’nın ödediği 200 bin avro, vergiden muaf Dubai şirketine gidiyor.

Bulut ve Gestifute konuyla ilgili sorularımıza yanıt vermedi.


Atilla Türker proje araştırmalarımıza katkıda bulundu.

Proje sayfasına geri dön

Bu haberde yazanlarla ilgili daha fazla bilgi sahibiyseniz, bize yazın: [email protected] (PGP key: 0x55A5B7073086179F)

Return to stories


Follow us